Sprinklr

Suzanne van Straaten

Activiteiten:Biologische planten toegankelijk maken voor iedereen

Initiatiefnemer:Suzanne van Straaten

Start:2016

Plaats:Overal in Nederland

Tekst Nadine Maarhuis • Fotografie Gabriela Hengeveld • Gepubliceerd 27 februari 2024 • Leestijd 7 minuten

Ondanks dat planten en bloemen in reguliere tuincentra er misschien groen uitzien, zitten de meesten vol landbouwgif, waardoor ze de natuur beschadigen. Wilde bijen en vlinders die er hun nectar halen, gaan er zelfs dood van. Met Sprinklr wil Suzanne van Straaten het tij keren, door gifvrij groen voor iedereen toegankelijk te maken: "De biologische kwekerijen met wie wij samenwerken zijn een soort natuurgebieden."

Ook in onze tuin kunnen we een groot verschil maken met biologisch groen, weet Suzanne van Straaten. Fotograaf: Gabriela Hengeveld

Hoe kan het dat we een plant – iets dat inherent gezond is voor de natuur – zodanig hebben geïndustrialiseerd dat het schadelijk is geworden? Dat is de vraag die Suzanne van Straaten na het lezen van een onderzoek over bespoten planten in tuincentra niet meer loslaat. “Uit dat rapport bleek dat ruim 95 procent van de onderzochte planten vol chemische pesticiden zat, die via het stuifmeel en nectar bij bestuivende insecten terechtkomen. Bijen, vlinders en andere insecten die daarmee in aanraking komen, overleven het niet. Bespoten planten en bloemen zijn dus een dodelijke val voor insecten, terwijl mensen hun tuin juist vergroenen omdat ze de biodiversiteit een handje willen helpen… Toen ik daarachter kwam, is de missie van Sprinklr ontstaan.”

Sinds de oprichting in 2016 heeft Sprinklr meer dan een half miljoen biologische planten, bloemen, bomen, struiken en zaden verkocht. Die worden door de webshop aan huis bezorgd, zodat ook mensen zonder biologische kweker in de buurt toegang hebben tot goed groen. “De biologische kwekerijen met wie we samenwerken zijn een soort natuurgebieden”, vertelt Suzanne. “Je vindt er allerlei bestuivers, maar ook lieveheersbeestjes, sluipwespen, vogels en andere soorten die plagen op natuurlijke wijze bestrijden. Zo eten lieveheersbeestjes de bladluizen op en houden vogels het aantal slakken in toom.” Verder staat het bodemleven er centraal: dat wordt door de kwekers continu verzorgd en gevoed, zodat er voldoende nutriënten in de bodem aanwezig zijn om veerkrachtige en sterke planten groot te kunnen brengen. Suzanne: “Terwijl er bij reguliere kwekers en bollentelers vrijwel geen bodemleven te bekennen is, waardoor planten afhankelijk zijn van kunstmest en pesticiden om te overleven.”

Als je jarenlang op kunstmest en pesticiden hebt vertrouwd, moet je de bodembiologie weer helemaal leren kennen

Het roer om

“Er zijn ontzettend veel partijen die in actie moeten komen om de wereld van de sierteelt te veranderen”, weet Suzanne inmiddels, “want de realiteit is dat onze kwekers nog steeds de uitzondering zijn.” Het begint volgens haar bij het voelen van urgentie: in het bedrijfsleven en bij de consument, maar zeker ook bij de overheid. “Nu gaan er nog flinke subsidies naar de achterhoede, zoals lelietelers die voor de export produceren en zoveel landbouwgif gebruiken dat ze letterlijk hun hele omgeving vervuilen. Dan denk ik: als overheid kun je je ook richten op de voorhoede die laat zien dat het anders kan. Of op kwekers die willen omschakelen naar biologisch. Voor hen zijn er nog veel te weinig loketten waar ze kunnen aankloppen voor hulp.”

Ook regelgeving op het gebied van biologische certificering maakt het voor reguliere kwekerijen en bollentelers ingewikkeld om te veranderen. De eerste paar jaar mag je namelijk nog niet het bio-keurmerk voeren, maar heb je wel al extra kosten. Ook daarvoor zouden subsidieregelingen – zoals regeneratieve transitie-subsidies – een uitkomst kunnen bieden, denkt Suzanne.

Suzanne van Straaten. Fotograaf: Gabriela Hengeveld

Samenwerken met de natuur

“Maar het vereist ook gewoon een enorm doorzettingsvermogen en een flinke bak nieuwsgierigheid”, ziet Suzanne bij kwekers die erin zijn geslaagd om het roer om te gooien. “Dat zijn een soort uitvinders, want als je jarenlang op kunstmest en pesticiden hebt vertrouwd, moet je de bodembiologie weer helemaal leren kennen en experimenteren met: welke voeding werkt goed, wat maakt de plant zelf sterk, zodat chemische toevoegingen overbodig worden? Dat is een heel proces waarin je weer leert samenwerken met de natuur.”

Ondanks de uitdagingen is Suzanne positief over de toekomst, niet in het minst omdat ze de vraag naar regeneratieve planten ieder jaar ziet toenemen. Sterker nog, Sprinklr heeft op dit moment zelfs moeite om biologische kwekerijen te vinden die genoeg kunnen leveren. “Planten gaan er soms met tienduizenden in één week uit, dus we moeten reserveringen kunnen doen van honderdduizenden planten per jaar, en in Nederland en België zijn er slechts een paar plekken waar dit kan”, vertelt Suzanne. “Dat is voor ons nu even ingewikkeld, maar in essentie is dit natuurlijk ontzettend hoopvol: de vraag naar biologisch groen is groter dan het aanbod, en dus ligt hier een enorme kans om reguliere kwekers te helpen in dit gat te springen.”

Sinds we steward-owned zijn, is geld weer wat het moet zijn: een middel om een verschil te maken

Suzanne van Straaten kiest met Sprinklr voor biodiversiteit én steward-ownership. Fotograaf: Gabriela Hengeveld

Fotograaf: Gabriela Hengeveld

Regeneratieve bedrijfsvoering

Om de missie van Sprinklr voor altijd te waarborgen, hebben Suzanne en haar medeoprichter Liedewij Loorbach in 2023 besloten om het bedrijf steward-owned te maken. “Praktisch gezien betekent dit dat we een stichting hebben opgericht waaraan we al onze aandelen hebben gedoneerd”, legt Suzanne uit, “en met onze investeerders hebben we een regeling getroffen, waarbij hun aandelen zijn omgezet naar een soort lening. Die lossen we de komende jaren af, waarna Sprinklr volledig van zichzelf – en dus van de missie – zal zijn.” Maar ook nu al kan Sprinklr niet meer verkocht worden én heeft het bedrijf geen reguliere aandeelhouders met zeggenschap en eeuwige winst meer. In plaats daarvan wordt het bestuurd door zogenaamde stewards, die geen financieel belang hebben bij het bedrijf, waardoor ze in hun beslissingen de natuur altijd voorop kunnen stellen.

“Ik had nooit verwacht dat zoveel van onze investeerders zouden blijven, omdat die toch waren ingestapt met een andere motivatie”, deelt Suzanne. “Dan zie je hoe aanstekelijk het werkt wanneer je als medeoprichters zegt: wij hoeven niet met een zak geld weg te lopen maar doen het voor de missie.” De switch van besloten vennootschap (bv) naar steward-ownership voelt voor haar als de logische volgende stap richting een compleet regeneratieve bedrijfsvoering. “We zijn dit bedrijf gestart omdat we biodiversiteit willen herstellen, maar als bv waren we onderdeel van een extractief economisch systeem waarbij investeerders geld in je onderneming stoppen om daar grote rendementen uit te halen. Nu is geld weer wat het moet zijn: een middel om een verschil te maken.”

In de natuur zijn alle levende wezens met elkaar verbonden, en dus kunnen wij als mens een enorme bijdrage leveren

Iedere vierkante meter telt, weet Suzanne van Straaten. Dus: tegels eruit, gifvrij groen erin. Fotograaf: Gabriela Hengeveld

Fotograaf: Gabriela Hengeveld

Iedere vierkante meter telt

In de natuur zijn alle levende wezens met elkaar verbonden, en dus kunnen wij als mens een enorme bijdrage leveren, voelt Suzanne. Daarom moedigt ze iedereen aan om hun balkon of tuin te vergroenen, hoe klein ook: zelfs op een paar vierkante meter kun je een verschil maken. “Wilde bijen kunnen bijvoorbeeld maar een paar honderd meter vliegen, dus die zijn jou straks enorm dankbaar voor een onbespoten groene oase waar ze kunnen uitrusten en voedsel kunnen vinden”, zegt ze. “En natuurlijk is het voor jezelf ook een stuk fijner, gezonder en koeler: een tuin vol regeneratief groen.”

Klaar om in actie te komen? Dit kun je – naast je tuin vol zetten met gifvrij groen – nog meer doen voor biodiversiteit:

Doe je boodschappen bij deze regeneratieve boeren en tuinders die allemaal gifvrij zijn én de natuur herstellen
Geniet van de producten van Wilder Land: een regeneratief bedrijf dat tientallen Nederlandse boeren een eerlijke prijs betaald om op hun land inheemse kruiden, planten, struiken en bomen te verbouwen, en zo het Nederlandse boerenland – hectare voor hectare – verwilderd
Leg je eigen regeneratieve no-dig moestuin aan, waarin je niet graaft, schoffelt of ploegt, zodat het bodemleven in tact blijft. In dit artikel lees je hoe
Zaai en plant mee met The Pollinators, dan help je het leven – letterlijk en figuurlijk – een handje
Leer van The Bee Foundation, bijvoorbeeld hoe je een bijenoase kunt creëren
Steek je handen uit de mouwen in één van de tientallen Ecosystem Restoration Communities en ontdek hoe je de biodiversiteit in een landschap kunt herstellen