Jennita Jansen
Activiteiten:Regeneratieve en biologische bloementeelt
Initiatiefnemer:Jennita Jansen
Start:2020
Plaats:Scherpenzeel
Introductie
Mensen die in de buurt van bollenvelden wonen, vinden landbouwgif in hun haar, huisstof en zelfs in de luiers van hun kinderen. Terwijl het ook anders kan, weet biologisch en regeneratief bloementeler Jennita Jansen. Op duizend vierkante meter teelt ze ruim vijftig verschillende soorten veldbloemen, zonder gif of kunstmest en buiten in de volle grond. Jennita: “Wat je neemt en wat je geeft mag niet uit verhouding raken.”
Wanneer Jennita Jansen jaren geleden thuis komt te zitten met een burn-out, gaat ze in een volkstuin aan de slag met het verbouwen van groenten. Om bestuivers aan te trekken, plant ze er ook wat bloemen tussen, maar al snel merkt ze dat ze die eigenlijk leuker vindt. En dat ze, naarmate ze meer samenwerkt met de natuur, ook weer in verbinding komt met zichzelf. “Toen ben ik op zoek gegaan naar een stukje grond waar ik de teelt kon uitbreiden en dat is langzaam uit de hand gelopen.”
Inmiddels is Jennita fulltime biologisch en regeneratief bloementeler. In haar bloemkwekerij, die op de grens tussen Utrecht en Gelderland ligt, teelt ze tientallen veldbloemen, kweekt ze haar eigen zaden en geeft ze cursussen. “Vorig jaar moest ik verhuizen en kwam ik op deze plek in Park Scherpenzeel terecht: een landgoed middenin een dorp, met een grote tuin waar vroeger al groenten en bloemen werden verbouwd voor de familie die er woonde”, vertelt Jennita. Ze werkt samen met een biologische tuinder, die zich toelegt op de groenten. “In de tuin wisselen we stroken groenten en bloemen af. De bloemen trekken nuttige insecten aan en helpen om de onbespoten groenten te beschermen. En de groenten zorgen onder de grond juist voor meer leven en diversiteit, waar de bloemen weer baat bij hebben.”
Uitgelichte quote
Jaarrond verse bloemen is niet normaal. Tenminste, als je géén bloemen wilt die uit een verwarmde kas komen of van ver zijn ingevlogen
“Als je hier zomers rondloopt, kom je de ene na de andere vlinder tegen. En als mensen mij bellen terwijl ik op de tuin ben, zeggen ze allemaal: ‘Wat een concert hoor ik’, zoveel vogels wonen hier”, aldus Jennita. Dit komt doordat de biologische tuinderij gifvrij is, maar ook omdat biodiversiteit er actief gestimuleerd wordt. Zo staan aan de rand van de tuinderij een aantal hagen en is er een poeltje aangelegd, waar naast allerlei insecten ook padden en eenden wonen, die de slakken uit de tuin opeten.
Verder is een groot deel van de bloemen die Jennita teelt inheems: soorten die van nature in Nederland voorkomen. “Als biologische teler ben je immers op zoek naar bloemen die het hier – op deze specifieke plek en in dit klimaat – goed doen en dan kom je automatisch bij een heleboel inheemse soorten uit”, deelt ze. “Maar ik teel ook gewoon zonnebloemen, zinnia’s en dahlia’s, die hebben mijn hart gestolen.”
Bloemen als seizoensproduct
Het oogstseizoen loopt bij Jennita van maart tot september. “Sommige mensen zeggen dan: ‘Maar dan kan ik niet meer elke week een bos bloemen op tafel zetten.’ Dat klopt. Tenminste, als je géén bloemen wilt die uit een met aardgas verwarmde kas komen of van ver zijn ingevlogen. Want dat is de realiteit van een bosje rozen in de winter.”
Om mensen tegemoet te komen en haar inkomen aan te vullen, verkoopt ze in de herfst en de winter droogbloemen. “Die oogst ik in de zomer, hang ik te drogen en daar maak ik boeketten van. Maar verse bloemen moeten we echt gaan zien als seizoensproduct, net als aardbeien. Die koop je ook niet in februari.”
Uitgelichte quote
Veel mensen willen voor een paar euro een bosje, net zoals in de supermarkt. Door de manier waarop ik produceer, is dat geen optie
Zaden
Een ander aspect waar Jennita zich op toelegt, zijn zaden. Omdat ze onafhankelijk wil zijn van grote zaadfabrikanten, die zaden zodanig manipuleren dat de bloemen die eruit voortkomen totaal onnatuurlijk zijn en zelfs niet eens meer zaad voortbrengen. Maar ook omdat het logisch volgt uit de manier waarop ze werkt. “Ik laat namelijk altijd een deel van de bloemen staan voor de beestjes. Die bloemen bloeien uit en vormen zaad”, legt ze uit. “Voor mij voelt het raar om die op de composthoop te gooien, want er zit zoveel potentie in dat zaad, dat letterlijk voor het oprapen ligt. En omdat ik biologisch gecertificeerd ben, mag ik de zaden ook aan anderen als biologisch verkopen.”
Alternatief
Hoe onnatuurlijk en ongezond reguliere bloemen zijn, kan Jennita nog steeds maar moeilijk bevatten. Zeker als je beseft dat Nederland jaarlijks voor 4,2 miljard aan snijbloemen exporteert, die hier in monoculturen vol landbouwgif worden geteeld, en dus ook hier voor de vervuiling en gezondheidsrisico’s zorgen, maar in het buitenland op tafel komen. Tegelijk weet Jennita dat het voor gangbare telers niet makkelijk is om over te schakelen naar biologisch en regeneratief. “Zij zitten vast in een systeem dat vaak van generatie op generatie is doorgegeven en proberen ook hun hoofd boven water te houden”, benadrukt ze. In plaats van kritisch te zijn op de gangbare teelt, probeert ze daarom vooral een alternatief te bieden. “Zodat mensen die wel van bloemen willen genieten, maar niet willen bijdragen aan vervuiling, ergens terechtkunnen.”
Uitgelichte quote
Reguliere telers zitten vast in een systeem dat vaak van generatie op generatie is doorgegeven
Regeneratie
“In de vroege ochtend is het hier magisch. Dan gaan de bloemen die ‘s avonds sluiten weer open, komt de zon op en hoor je de vogels fluiten. Dat zijn momenten waarop ik denk: in welke droom leef ik, is dit echt mijn werk?”, zegt Jennita. “Mensen die hier voor hun bloemen komen, zijn daar ook bewust naar op zoek, die connectie met de natuur. Zij zeggen vaak: ‘Ik koop al een paar jaar geen bloemen meer, maar ik ben zo blij dat ik er op deze manier wel achter kan staan.’” Toch is het niet altijd makkelijk om genoeg klanten te vinden die bereid zijn om de echte prijs te betalen, deelt Jennita. “Veel mensen willen toch gewoon voor een paar euro een bosje, net zoals in de supermarkt. Maar door de manier waarop ik produceer, is dat geen optie, waardoor je potentiële afzetmarkt een stuk kleiner is. Met die puzzel ben ik dagelijks bezig.”
“Voor mij draait regeneratie om het creëren van balans. Dus: niks doen tegen luizen, zodat de lieveheersbeestjes het kunnen oplossen. Maar ook: je bodem na het bloeiseizoen voeden met een groenbemester. Eigenlijk is het een hele logische manier van werken, met aandacht en zorg voor de natuur”, zegt Jennita. “Zodat wat je geeft en wat je neemt niet uit verhouding raakt en je heel bewust bezig bent met het stukje planeet dat je beheert. Of dat nu je achtertuin of een hele tuinderij is.”
Zelf aan de slag met biologische en regeneratieve bloemen, bijvoorbeeld in je tuin of op je balkon? Voor bloemzaden moet je bij Jennita Jansen zijn en bij Sprinklr vind je biologische bloeiende planten.