Sonne Copijn

Als het over wilde bijen gaat, denken de meeste mensen aan de honingbij. Maar van de 360 wilde bijensoorten die in Nederland voorkomen, is de honingbij er slechts één. De rest zijn veelal solitaire bijensoorten, of hommelsoorten, wat ook bijen zijn. Deze 359 soorten wilde bijen kunnen – in tegenstelling tot de honingbij die wel vijf kilometer kan overbruggen – slechts 250 meter achter elkaar vliegen. “Eigenlijk zou je iedere 250 meter dus een bijenoase moeten hebben: een plek waar wilde bijen voedsel kunnen vinden en kunnen nesten”, vertelt bijenactivist en oprichter van Bee Foundation Sonne Copijn. “Zoals kruidenrijke weiden, bloeiende bomen en open zanderige plekken waar ze de bodem in kunnen, want zeventig procent van de wilde bijen broedt onder de grond. Anders is overleven voor hen simpelweg onmogelijk.”

Dankzij pesticiden, monoculturen, het gebruik van kunstmest en klimaatverandering zijn we de afgelopen 150 jaar echter 83 procent van de biodiversiteit in Nederland kwijtgeraakt. “Van alle oorspronkelijke plant-, boom-, dier en insecten soorten is dus nog maar 17 procent over”, benadrukt Sonne. Hierdoor is het leefgebied van wilde bijen drastisch kleiner geworden en staat meer dan de helft van de wilde bijensoorten in Nederland inmiddels op de rode lijst. “Dat is het hoogste percentage ter wereld.”

Eén met de natuur

Het welzijn van wilde bijen, de natuur en de mensheid zijn één, weet Sonne. “Want als er genoeg wilde bijen zijn die de boel bestuiven, is er genoeg voedsel voor insecten en dieren, genoeg voedsel voor onszelf én zijn er genoeg zaden voor het volgende jaar. Dit samenspel is al miljoenen jaren één geheel”, legt ze uit. Hieraan bijdragen is volgens de bijenactivist het beste wat je kunt doen, ook voor je eigen mentale gezondheid: “Je handen uit de mouwen steken, zaaien, planten en zien: hé, dit helpt. In plaats van verdwalen in allerlei doemscenario’s.”

Volgens Sonne kan iedereen – elke dag – bijdragen aan het leefgebied van wilde bijen. Bijvoorbeeld zo:

1) Kies voor lokaal en gifvrij voedsel
“Ga naar een biologische pluktuin, word lid van een Herenboerderij of CSA-tuinderij en doe je boodschappen direct bij een gifvrije boer”, adviseert Sonne. “Dan steun je kleinschalige landbouwsystemen waar diversiteit bloeit: doordat er verschillende gewassen worden verbouwd, maar ook omdat er beter voor het landschap wordt gezorgd dan op plekken met monoculturen en pesticiden.”

Op zoek naar regeneratieve boeren die méér leven creëren? Je vindt ze op onze kaart.

2) Vergroen je balkon, tuin en buurt
“Ook op je balkon of in je tuin kun je een heleboel doen voor wilde bijen. Plant bijvoorbeeld krokus, blauwe druifjes, sleutelbloem, bieslook, kamille, salie, rozemarijn, tijm, lavendel, citroenmelisse, paarse dovenetel, wilde hyacint, bosaardbei, stokroos of herstasters”, legt Sonne uit. “Kies wel altijd voor biologische zaden, planten en bloemen, anders gaan wilde bijen juist dood wanneer ze jouw planten bestuiven”, voegt ze toe. Gifvrij groen vind je onder andere bij Holsto Tuinen, Sprinklr en Cruydt-Hoeck.

Haal – als je toch bezig bent – ook de tegels uit je tuin, snijd je regenpijp af, plant een wilg (“veruit de belangrijkste boom voor insecten”, aldus Sonne) en bouw een hommelhuis. Ook kun je in zes simpele stappen een mini-bos aanleggen. En The Pollinators, Stichting Steenbreek en De Gezonde Stad helpen je om je buurt en stad te vergroenen.

3) Doe je boodschappen bij Wilder Land
Met Wilder Land zorgen Daan van Diepen en Matthijs Westerwoudt voor meer biodiversiteit op het platteland. Ze betalen boeren fatsoenlijk om inheemse kruiden, bloemen, planten en bomen aan te planten en van de oogst maken ze vervolgens gezonde producten. Sonne: “Door hun thee te drinken, of hun pasta te eten, draag je dus direct bij aan voedsel voor wilde bijen. Makkelijker kan bijna niet.”

Meer weten? Eerder schreven we dit artikel over Wilder Land.

4) Help mee in een voedselbos
Voedselbossen zijn ware paradijzen voor wilde bijen en andere bestuivers. Zo leven er in voedselbos Ketelbroek meer nachtvlindersoorten dan in het nabijgelegen Natura-2000 gebied. “Steek je handen dus uit de mouwen in een lokaal voedselbos en plant er een paar bomen”, tipt Sonne. “Dan wordt het landschap iets waar je deel van bent. En hoe meer je er deel van wordt, hoe bereidwilliger je bent om er goed voor te zorgen.”

De voedselbossen van Wouter van Eck en Mark Venner zijn aanraders. Ook via Stichting Voedselbosbouw vind je allerlei activiteiten, workshops en cursussen.

Wat is jouw favoriete tip voor meer biodiversiteit? Deel het met ons via LinkedIn of Instagram.