Rick van der Haar

“Een van mijn allereerste herinneringen is dat mijn moeder me vertelt dat de bomen om ons heen zuurstof voor ons produceren. Dat heeft me nooit meer losgelaten, sindsdien ben ik altijd bezig geweest met planten”, vertelt de 27-jarige Rick van der Haar. Tijdens zijn studie biologie droomt hij ervan om in een kas te werken, te midden van de meest indrukwekkende exotische planten. Totdat hij erachter komt dat die planten er niet zijn om de natuurlijke wereld te verrijken, maar puur om omzet te genereren. “Dat paste totaal niet bij waarom ik bioloog wilde worden.”

Enigszins zoekend vertrekt Rick naar Spanje, waar hij anderhalf jaar lang op boerderijen en landgoederen werkt, en verliefd wordt op het buitenleven. Vervolgens reist hij door naar Zuid-Amerika. “Minder slecht zijn voor de natuur was voor mij niet goed genoeg, ik wilde weten hoe we een positieve bijdrage kunnen leveren”, legt hij uit. “Wat betekent het om als mens in een ecosysteem te functioneren, zodat alle wezens om je heen daadwerkelijk van je aanwezigheid profiteren?” Bij inheemse volkeren zoals de Maleku’s in Costa Rica en de Inca’s in Peru vindt hij antwoorden. “Daar leerde ik over eerbied, respect en wederkerigheid met de natuur. Zo vertelde één van de boeren me dat vijftig procent van al zijn bomen niet eetbaar waren voor mensen: die had hij voor de dieren aangeplant. In één boom leefden wel dertig verschillende zoogdieren en vogels. Die lessen probeer ik als tuinder elke dag mee te nemen.”

Daarnaast hebben we volgens Rick veel meer boeren nodig om de ecologische crises op te lossen, en moeten we ons heil zoeken in kleinschaligheid. “Dus in plaats van één boer die honderden hectare bewerkt, meer boerderijen en tuinderijen van 10 tot 25 hectare. Dan heb je veel meer interactie met het land en kun je ook makkelijker regeneratief werken, bijvoorbeeld omdat het je onafhankelijk maakt van grote ploegmachines die de bodem extreem verstoren.” Een gebrek aan jonge boeren en tuinders voor deze plekken is er zeker niet, weet hij. “Het grootste struikelblok is dat jonge mensen zoals ik niet aan land kunnen komen.”

In het vrijmaken van land uit de economie – zoals Lenteland, Aardpeer en Land van Ons doen – ziet hij een oplossing. “Maar de overheid zal deze commons-beweging ook gewoon moeten steunen. Wat gebeurt er bijvoorbeeld met al die melkveehouderijen die worden uitgekocht? Als je al die boerderijen aan organisaties zoals Lenteland zou schenken, zou je een heel ander boerenlandschap krijgen.”