Reina Ovinge

“In de jaren ’90 kreeg een boer vijfentwintig gulden voor een schapenvacht. Nu ligt de prijs van witte wol op zo’n tien cent per kilo en moeten boeren zelfs betalen om zwarte wol te laten afvoeren. Hierdoor eindigt een groot deel van de 1,2 miljoen kilo wol die in Nederland jaarlijks van onze schapen afkomt in de vuilverbrander”, vertelt Reina Ovinge, oprichter van The Knitwit Stable. “Terwijl het een biologisch afbreekbaar materiaal is dat je bijna nooit hoeft te wassen én dat tientallen jaren meegaat.”

Toch dragen we amper wol en vooral polyester, want: “synthetische garen zijn het goedkoopst en dat is wat telt in de fast fashion industrie”, weet Reina, die zelf jarenlang als leverancier voor grote modeketens werkte. “H&M en Zara openden in die tijd net hun deuren en mensen waren dolenthousiast over de lage prijzen. Maar in de fabrieken zag je de druk alsmaar toenemen en de salarissen verslechteren”, deelt ze. “Als ik daarover in gesprek ging met grote merken, zeiden ze: ‘Prima als je de arbeidsomstandigheden wil verbeteren, zolang het maar niet ten koste gaat van onze marge.’ In die zin is er weinig verandert: kledingmerken kopen hun items nog steeds voor een tientje in en leggen ze vervolgens voor dertig of zelfs veertig euro in de winkel.”

Met The Knitwit Stable wil Reina laten zien dat het anders kan. “We hebben 35 merinosschapen en 20 angorageiten, die het land holistisch begrazen. Dit houdt in dat je ze steeds naar een nieuw stukje weide verplaatst, waardoor de bodem niet uitgeput raakt, maar juist opbloeit, en de parasietendruk afneemt”, legt Reina uit. “Eigenlijk wilden we een voedselbos vol schapen en geiten, maar uit het bodemonderzoek bleek dat het daarvoor hier te nat is, want we zitten op veen. Dus hebben we voor kruidenrijk grasland gekozen, uiteraard zonder kunstmest en pesticiden.”

Van kwantiteit naar kwaliteit

Veel mensen verbazen zich over de prijzen van The Knitwit Stable, met truien en vesten van een paar honderd euro per stuk. “Maar we zijn een stichting, dus we maken geen winst”, benadrukt Reina. “Dit is simpelweg de échte prijs voor een wollen trui als je de boer eerlijk betaald, schapen goed behandeld, de wol in Europa verwerkt en je werknemers niet uitbuit. Wil je het veel goedkoper, dan kom je al snel uit bij arbeiders in Bangladesh die zes dagen per week voor 150 euro per maand achter een naaimachine zwoegen. Of bij geitenboeren in Mongolië die zoveel kasjmiergeiten op een klein oppervlak houden dat de bodem compleet uitgeput raakt en het landschap langzaam maar zeker verwoestijnd.”

“Onze wollen truien gaan 75 jaar mee, terwijl een trui van polyester na gemiddeld zeven keer dragen versleten is. Daar moet je dus veel meer van kopen, waardoor je lang niet zo goedkoop uit bent als je denkt”, voegt Reina toe. Hetzelfde geldt voor de voetafdruk van een materiaal, stelt ze: “Als je een trui van polyester en een wollen trui vergelijkt, dan komt de polyester-variant qua waterverbruik en CO2-uitstoot beter uit de bus. Maar daarbij vergeten we wederom dat wol vele malen langer meegaat, en dus dat je er minder van hoeft te produceren, plus dat het biologisch afbreekbaar en hernieuwbaar is. We moeten dus een enorme omslag maken: van kwantiteit naar kwaliteit.”

Reina pleit tevens voor true pricing, zodat lokaal en eerlijk ook financieel de meest aantrekkelijke optie worden. “Nu zijn uitbuiting en vervuiling spotgoedkoop, terwijl wij moeite hebben om alles rond te rekenen”, deelt ze. “Hierdoor ben ik – en vele andere lokale en ecologische ondernemers met mij – veel tijd kwijt achter mijn laptop, speurend in Excel-sheets naar oplossingen. Terwijl we onze energie juist willen focussen op de wereld een stukje mooier maken.”