Kasper Hoex
Activiteiten:Regeneratieve landbouw, horeca en recreatie
Initiatiefnemer:Kasper Hoex
Start:2020
Plaats:Beverwijk
Introductie
Vele eeuwen geleden zette een oude Viking genaamd Rorik na een reis over woeste wateren voet aan wal in Beverwijk. Nu ligt achter de ringwal van Rorik, Landgoed Rorik: een groen paradijs waar landbouw, natuur en recreatie samenkomen. "Het is onze ambitie om groot te worden in diversiteit", aldus mede-initiatiefnemer Kasper Hoex.
Biodiversiteit op Landgoed Rorik. Foto door: We Are The ReGeneration
“Hoe diverser de cultuur, hoe groter de biodiversiteit en hoe robuster het systeem”, stelt Kasper Hoex, de mede-initiatiefnemer van Landgoed Rorik, waar hij werkt als bio-boer. “We zijn elke dag bezig met biodiversiteit. Dat kan niet anders, want wij zijn onderdeel van het ecologische systeem. Wij zijn een actor, wij zíjn biodiversiteit”, legt Kasper uit. Bezoekers van het landgoed genieten daar ook echt van, ziet hij. “Dat snap ik wel, een eendimensionaal landbouwsysteem met enkel monoculturen is voor mensen niet zo inspirerend. Terwijl er bij ons zoveel te zien, te ontdekken en te leren valt.”
Het is duidelijk: biodiversiteit is voor de mensen van Rorik niet iets on the side. Het maakt deel uit van hun identiteit. Of beter nog: het ís hun identiteit. Zo worden op het landgoed – dat zo’n 40 hectare beslaat – wel honderd soorten groenten en fruit verbouwd die op verschillende momenten groeien en bloeien. Daarop komen weer honderden beestjes van verschillend formaat op af. “Kijk”, zegt Kasper, “we hebben ook wel wat bijen- en vlinderkasten en insectenhotels, maar wat echt belangrijk is, is hoe je je landbouwsysteem inricht. Want in een haag of houtwal die een beetje overwoekerd is, zit tien keer meer biodiversiteit dan in een huis dat je voor de insecten ophangt.” Uiteraard gebruiken ze op Rorik geen kunstmest of chemische bestrijdingsmiddelen. “Je bodem is een soort batterij die je moet voeden zodat gewassen hun energie uit die grond kunnen halen”, legt Kasper uit. “Wij voeden de bodem met organisch materiaal, zoals diepwortelende gewassen die voedingsstoffen uit diepere lagen omhooghalen. Daarnaast gebruiken we compost en bacterieculturen als de bodem wat is ingedut. En we doen aan groenbemesting en gewasrotatie.”
Uitgelichte quote
In een haag of houtwal zit tien keer meer biodiversiteit dan in een huis dat je voor de insecten ophangt
Pippi Langkous
Kasper klinkt als een doorgewinterde bio-boer met jarenlang ervaring. Toch heeft hij geen agrarische achtergrond. Wel studeerde hij ecologie aan de Universiteit van Amsterdam. “En als kind had ik een moestuin waar ik graag mee bezig was.” Na zijn studie richtte hij een reclamebureau op en werkte hij bij diverse NGO’s. “Maar ik miste het om iets met de natuur te doen. Dus toen ben ik een deeltijd landbouwopleiding gaan doen. Ik had een idee om een gemeenschapsboerderij op te zetten, maar wist niet of dat wel haalbaar was. Geïnspireerd door Pipi Langkous – ‘ik heb het nog nooit gedaan, dus ik denk dat ik het wel kan’ – heb ik in 2020 samen met Wouter Valkenier van Studio Valkenier en Atse Hamers Landgoed Rorik opgezet.”
Later kwamen daar anderen bij. De horeca op Landgoed Rorik (restaurant Zacht Staal en barbecue-café Picknick) wordt gerund door Lennart Ylstra (voormalig chef van restaurant De School) en Kees Elfring (van onder andere Marius en Wijncafé Worst) en je kunt ook een biologisch wijntje drinken uit Wijntuin Ronja. Wie nooit meer weg wil, kan overnachten in een van de huisjes. En wie vanuit eigen huis wil genieten van wat er op Landgoed Rorik groeit, kan een groente-abonnement afsluiten bij De Groente Amsterdammer.
Bouwen aan een ecosysteem
“Het is een mythe dat je een landbouwsysteem kunt ontwikkelen dat een soort Garden of Eden is, waarbij je enkel een beetje kan oogsten en alles vanzelf gaat zonder dat je hoeft bij te sturen. Ook regeneratieve en biologische landbouw, permacultuur en agroforestry, is gewoon cultuur. En dat betekent roeren in het ecosysteem”, stelt Kasper. “Wat mij betreft houdt regeneratieve landbouw in dat je dat zo zorgvuldig mogelijk doet en het ecologische systeem zo min mogelijk verstoort. Maar je moet wel beseffen dát je het verstoort. Wanneer ik als bio-boer bepaal dat ik een boomgaard aanleg met appels, peren en kersen, verander ik het ecosysteem. Op dat fruit komen waarschijnlijk bepaalde vogels en insecten af, terwijl anderen juist wegblijven. Mijn activiteiten hoeven niet per se schadelijk te zijn voor het systeem, maar hoe dan ook: je verandert het. Het blijft een constante onderhandeling met de natuur. Ook dat is schoonheid.”
Uitgelichte quote
Waarom mag je in de supermarkt kiezen tussen een product waarvoor een regenwoud wél en niet gekapt is?
De keuze is te reuze
Op Landgoed Rorik betalen gasten zonder met hun ogen te knipperen zestig cent voor een ei – drie keer zoveel als in de supermarkt. Dat komt volgens Kasper vooral doordat ze op Rorik de kippen zien lopen en ervaren dat de natuur het er goed heeft. Over het algemeen vindt hij echter dat de gemiddelde consument wel wat meer zijn best mag doen: “Heel veel boeren willen het wel anders, maar consumenten willen gewoon niet betalen voor beter eten, daarom hebben die boeren bijna geen markt.” Zo geeft de gemiddelde Nederlander slechts acht procent van zijn inkomen uit aan eten, waarmee we in Europa – net als onder andere Duitsland en het Verenigd Koninkrijk – tot de landen behoren die het kleinste deel van hun inkomen aan voedsel besteden. Kasper: “Hierdoor verliezen regeneratieve boeren de concurrentiestrijd met boeren die op ’traditionelere’ manieren werken. Dus als je boeren die het anders doen wilt steunen, koop dan hun producten of sluit je bij ze aan.”
Uitgelichte quote
Export is mooi, maar laten we gaan kijken hoe we Nederland kunnen voeden met onze eigen producten
Kasper Hoex op Landgoed Rorik. Foto door: Gabriela Hengeveld
Toch klinkt dit makkelijker dan het is, nuanceert Kasper. Hij ziet dat het voor consumenten lastig is om keuzes te maken – laat staan de goede. “Ze kunnen kiezen uit een lekkere biologische tomaat en een lekkere goedkopere tomaat. Maar wat – behalve de prijs – het verschil is, weten de meesten niet. Er is zoveel keuze en er zijn zoveel labels en keurmerken, je kan niet van consumenten verwachten dat ze weten wat het allemaal betekent. Vanuit de overheid en het beleid mag daarin veel meer sturing komen. En als je het helemaal makkelijk wilt maken: ik vind dat die keuze er helemaal niet moet zijn. Waarom mag je in de supermarkt kiezen tussen een product dat mét en zonder slavenarbeid gemaakt is en iets waarvoor een regenwoud wél en niet gekapt is? Producten die iets of iemand schade hebben aangebracht, zouden niet verkocht mogen worden. Dat geeft de consument veel meer rust, maar belangrijker nog: het lijkt mij voor het behoud van de planeet heel goed.”
“Daarnaast pleit ik voor veel meer agro-diversiteit in Nederland”, gaat Kasper verder. “We wonen in een fantastisch klimaat, hier kan van alles groeien. Maar we produceren allemaal dezelfde dingen. Export is mooi, maar laten we gaan kijken hoe we Nederland kunnen voeden met onze eigen producten. Ik ben niet naïef, maar hoop dat het er in de toekomst meer zo uitziet. Met Landgoed Rorik dragen we daar in ieder geval aan bij. Het is een waanzinnige plek die nooit af is, net zoals een natuurlijk ecosysteem.”
