Van deze regeneratieve boerderijen en tuinderijen kun je lid worden

Eén van de grootste problemen binnen het huidige voedselsysteem is dat het aan elkaar hangt van anonimiteit. De met gif bespoten monoculturen en megastallen zien we niet, en dus is het makkelijk om weg te kijken. En als iets eenmaal in de winkel ligt, blijven ook alle tijd, energie en grondstoffen die in ons eten zijn gestopt onzichtbaar. Bovendien zorgen dure tussenschakels – zoals supermarktketens die gigantische winsten opstrijken – ervoor dat boeren amper kunnen rondkomen en gezond voedsel steeds duurder wordt.

Door te kiezen voor Community Supported Agriculture (CSA) kunnen we deze problemen oplossen. CSA-boeren en tuinders verbinden burgers namelijk weer met hun voedsel.

Het werkt zo:

– Als lid betaal je gedurende één oogstseizoen (vaak zo’n 30-35 weken) een vast bedrag per week. Daarvoor krijg je een eerlijk deel van de oogst.
– Is er overvloed, bijvoorbeeld omdat de aardbeien als een speer gaan? Dan hebben alle leden mazzel. Maar als iets mislukt, heeft iedereen die week wat minder.
– Hierdoor ontvangt de boer altijd een eerlijk salaris én weet die van tevoren precies wat er binnenkomt. Deze financiële zekerheid en onafhankelijkheid van ‘de markt’ zorgen ervoor dat een CSA-boer of tuinder weg kan blijven van monoculturen, kunstmest en pesticiden en kan kiezen voor biologische, biodynamische en regeneratieve productiemethoden.

Verder zijn leden van een CSA welkom om ‘hun’ boerderij of tuinderij te bezoeken, mee te oogsten en soms ook mee te beslissen. Met als resultaat: sterke, verbonden en veerkrachtige voedselgemeenschappen van boeren en burgers, die gezamenlijk verantwoordelijkheid dragen voor een gezonde bodem, gezonde gewassen en gezonde mensen.

Word lid van een CSA

Nederland zit vol CSA’s: in iedere provincie vind je er tientallen, soms zelfs honderden. De gemeenschapsboerderijen en tuinderijen hieronder gebruiken géén landbouwgif of kunstmest. Bovendien herstellen ze de bodem en biodiversiteit, door te kiezen voor regeneratieve landbouwmethoden zoals voedselbosbouw, biodynamische landbouw, permacultuur en no-dig (een methode waarbij niet gegraven, geschoffeld of geploegd wordt, zodat het bodemleven steeds rijker en gezonder kan worden, en daarmee ook de gewassen).

Deze CSA’s verdienen jouw lidmaatschap dubbel en dwars:

1. Aan de rand van Amsterdam vind je De Stadsgroenteboer: een biologisch regeneratieve CSA-boerderij die kiest voor no-dig. Verder werkt de boerderij met een solidair betaalsysteem: leden met minder inkomen betalen een lager bedrag, wat leden met een hoger inkomen weer compenseren.
2. Ook CSA Tuinderij Het Groene Leven in Spaarnwoude kiest voor no-dig en dus wordt er niet gegraven, geschoffeld of geploegd. Leden zijn gedurende 35 weken per jaar welkom om voor tien euro per week zelf te komen oogsten.
3. Het Zoete Land in Leiden is een biodynamische CSA waar je oogstdeelnemer en bloemenplukker kunt worden. Zo deel je het hele oogstseizoen mee in de oogst van écht gezonde groenten, kruiden, fruit en bloemen.
4. Aan de rand van Nijmegen kun je bij boerderij Bodemzicht terecht voor regeneratieve groenten, kruiden en eieren. De CSA kiest voor een hele reeks aan regeneratieve landbouwtechnieken, zoals no-dig, agroforestry en holistische begrazing. Je kunt er ook cursussen en opleidingen volgen.
5. Lid worden van een voedselbos? Vlakbij Zoetermeer vind je Voedselbos Benthuizen: een voedselbos van 1,2 hectare dat op basis van het CSA-model werkt. Als vriend van het voedselbos ben je welkom om groenten, kruiden, eetbare bloemen, fruit, noten, sierbloemen, zaden en paddenstoelen te komen oogsten.
6. ‘Alles wat leeft is welkom’, dat is het motto van CSA Engelhof. Op deze boerderij, die ligt in het Zuid-Hollandse Middelharnis, staat de balans tussen mens en natuur centraal. Ook hier wordt gekozen voor no-dig.
7. Stichting Lenteland maakt grond vrij uit de economie om die vervolgens beschikbaar te stellen aan regeneratieve gemeenschapsboeren. In Empe vind je de eerste Lenteland-boerderij van Nederland, Erve Kiekebos: een regeneratieve CSA waar je niet alleen lid, maar zelfs mede-eigenaar van kunt worden

(Tekst loopt door onder de foto’s)

Ook deze CSA’s zijn fantastisch:

8. Woon je in de regio Hilversum of Wijdemeren en ben je op zoek naar regeneratieve eieren en groenten? Dan is CSA KipEigen iets voor jou.
9. Op minder dan tien minuten fietsen van Zwolle ligt Tuinderij de Spoolderberg: een CSA waar ruim zestig verschillende soorten groenten, kruiden en fruit worden geteeld die leden zelf mogen oogsten. De tuinderij kiest voor de regeneratieve landbouwtechniek no-dig. Ook zijn er allerlei onderwijsprojecten gaande in de tuin.
10. Vlak achter de duinen bij Noordwijk ligt NoordWIJde: een regeneratieve CSA waar je groenten, fruit, eetbare bloemen en kruiden. Als lid kun je kiezen: zelf oogsten óf elke week op zondag een kant-en-klaar pakket ophalen.
11. Fan van permacultuur? Dan moet je bij tuinderij De Vitale Aarde in Den Bosch zijn. Bij deze CSA staan de permacultuur-principes ‘zorgen voor de Aarde’, ‘zorgen voor elkaar’ en ‘eerlijk delen’ namelijk centraal.
12. Ook de Friese CSA Ús Hôf werkt op basis van de permacultuur. Elke week mag je zelf komen oogsten, wanneer het jou uitkomt. Als je daarvoor geen tijd hebt, kun je kiezen voor een groente-tas die je kunt ophalen in Sibrandabuorren, Sneek of Bolsward. Via het gerelateerde initiatief Voedselcoöperatie Ús Iten kun je ook andere lokale producten bestellen.
13. In het Groningse Bedum vind je CSA De Woldtuin: een regeneratieve no-dig tuin die middenin het voedselbos van Savanneboerderij Verbaarum ligt. Een prachtige plek waar de bodem wordt gevoed, met als resultaat: gezondere en smaakvollere gewassen.
14. En last but not least: Burgerboerderij de Patrijs, die naast peulvruchten, groente en granen ook zuivel en kaas produceert. Voor vijf euro per jaar word je lid, waarna je toegang krijgt tot de vers-lokalen in Eefde, Vorden, Zutphen en Lochem. Vervolgens doe je boodschappen wanneer je wil en reken je per keer af. Deze boerderij werkt dus iets anders dan bovenstaande CSA’s (en is officieel eigenlijk geen CSA), maar je kunt er wel lid worden én de producten zorgen goed voor de Aarde. Kortom, genoeg redenen om ‘m in dit artikel toch mee te nemen!

Op zoek naar meer CSA’s?

– Op de website van Herenboeren vind je talloze boerderijen waarvan je lid kunt worden. Eerder spraken we oprichter Geert van der Veer over deze beweging van burgerboerderijen.
– Check de kaart van CSA Netwerk voor een heleboel andere CSA’s. Woon je in België? Dan helpt deze kaart je verder.
– Ook onze kaart staat vol regeneratieve boerderijen en tuinderijen die ecologische, sociale en economische winst creëren.

Foto header door: Herenboeren
Oorspronkelijk gepubliceerd op 7 februari 2023. Laatste update: 15 juni 2023