Op 45 hectare bouwen deze boeren aan een plek vol leven: “We willen agroforestry kickstarten in de Achterhoek”

Hoe is het om een plek te moeten achterlaten waar je bijna iedere plant kent, weet waar de dassen wonen en je met je ogen dicht de vogels kunt herkennen? Toen Anne van Leeuwen en Ricardo Cano in 2019 in Malden aankwamen, om daar hun eerste regeneratieve boerderij genaamd Bodemzicht te starten, hoopten ze daar nooit achter te komen. “Maar de realiteit is dat het tempo waarop wij vooruit wilden niet langer aansloot bij het tempo van het landgoed waarop Bodemzicht zich bevond”, deelt Anne. “Natuurlijk was dat pijnlijk, maar we ervaren ook berusting. Zo van: dit is kennelijk wat het leven voor ons in petto heeft. Een soort metamorfose, waar inmiddels iets heel moois uit geboren is.”

Samen met Daan Houwers (een voormalige leerlingboer van Bodemzicht) en regeneratief chef Roos Burger runnen Anne en Ricardo sinds begin 2024 namelijk de nieuwste Lenteland-boerderij van Nederland, genaamd ‘t Gagel. Op 45 hectare in de Achterhoek hebben de vier grootse plannen. “We zijn inmiddels al een eind met het boerendeel en de camping, maar er komt ook een winkeltje en op het erf en tijdens workshops, cursussen en activiteiten willen we mensen verbinden”, deelt Anne. “Eigenlijk wat we in Malden in het klein deden, dat willen we op ‘t Gagel met z’n vieren tot bloei laten komen.” 

Agroforestry in de Achterhoek

Naast de no-dig–groentetuin waarin niet gegraven of geploegd wordt, holistisch grazende kippen en een fruitgaard vol biodiversiteit, komt er op ’t Gagel ook een regeneratieve boomkwekerij. “Daarmee willen we agroforestry kickstarten in de Achterhoek”, vertelt Daan, die in de regio geboren en getogen is. “Ik hoop dat we de omgeving kunnen inspireren, want je kunt als boer zoveel moois bereiken met bomen en hagen.” Ook is het financieel een slimme zet: natuurorganisaties die aanplanten, opstartende voedselbossen en bedrijven die hun CO2 compenseren, allemaal zijn ze op zoek naar bomen. “En dan vooral echte, sterke zaailingen die zonder chemische middelen geteeld zijn”, zegt Daan. “Daarvan zijn er nog te weinig.”

Radicaal divers

“Een van onze KPI’s is vijfduizend boomkikkers”, lacht Anne, “zodat je na het oogsten van de pruimen de boomkikkers moet terugzetten die per ongeluk uit de boom zijn geschud.” Ze hoopt ook dat de weidevogels, uilen en vele andere soorten binnen enkele maanden op het erf zullen terugkeren. “Verder gaan we rondom de Veengoot – een kleine gekanaliseerde beek die door het land loopt – natuurlijke zones creëren”, zegt Daan, “met poelen, knotwilgen en een moerasgebied. En op het hele terrein gaan we landschapselementen die kenmerkend zijn voor de Achterhoek terugbrengen, zoals coulissen met houtwallen en heggen.” Ook de fruitgaard wordt radicaal divers. “Dus in plaats van een monocultuur, zo genetisch divers mogelijk, met allemaal unieke bomen”, zegt Anne. “Zodat we uiteindelijk een bakje diversiteit in pruimen kunnen verkopen.”

Verder kijken de boeren uit naar het moment dat de wilde gagel – een moerasplant die ooit overal op de boerderij te vinden was, maar inmiddels nergens te bekennen is – weer zal floreren op ’t Gagel. Anne: “Als die plant overal groeit, bloeit en geurt, dan zijn we op de goede weg.”

Mede-eigenaren

Net zoals iedere Lenteland-boerderij, zullen Anne, Ricardo, Daan en Roos ‘hun’ boerderij delen met honderden mede-eigenaren: mensen die een deelcertificaat kunnen kopen en daarmee economisch mede-eigenaar worden van de plek. Met dit geld maakt Lenteland vervolgens nieuwe boerderijen vrij uit de economie, om de landbouwtransitie een boost te geven. Anne: “We hebben nu al een aantal verzoeken gekregen van mensen die mede-eigenaar willen worden en in ruil daarvoor graag advies willen over hoe ze hun eigen plek kunnen regenereren, bijvoorbeeld omdat ze hun tuin willen vergroenen. Dus dan regenereer je op twee plekken tegelijk, terwijl het geld ook terugvloeit naar Lenteland voor nieuwe boerderijen. Beter kan eigenlijk niet.”

Woon je in de omgeving van Lochem, Eefde of Vorden? Meld je dan aan voor ‘t Gagel groentepakket!

Oorspronkelijk gepubliceerd op 21 maart 2024. Laatste update: 26 augustus 2024.