Maaike Zuidgeest
Activiteiten:Buitenpsychologie
Initiatiefnemer:Maaike Zuidgeest
Start:2022
Plaats:In de natuur
Introductie
Gemiddeld brengen we maar liefst 90 procent van onze tijd binnenshuis door, terwijl de natuur een bewezen helende werking heeft. Buitenpsycholoog Maaike Zuidgeest neemt haar cliënten daarom altijd mee naar buiten, weer of geen weer. “Soms is het al genoeg om gewoon even tegen een boom te leunen,” zegt ze.
"Buiten verandert alles", weet Maaike Zuidgeest. Fotograaf: Gabriela Hengeveld
“Onze maatschappij is gericht op presteren en consumeren, maar als mens zijn we veel meer gebaat bij vertragen, samen tijd doorbrengen en leven met de seizoenen,” zegt buitenpsycholoog Maaike Zuidgeest. “Geen wonder dat er veel mensen uitvallen en de wachtlijsten voor de GGZ zo lang zijn… Het toont aan dat de manier waarop we samenleven niet past bij onze menselijke natuur.”
Elf jaar lang werkte Maaike als regulier therapeut met kinderen en jongeren van 8 tot 18 jaar, totdat het begon te wringen. “De traditionele zorgomgeving voelde steeds beperkter, vooral op scholen, waar de kamers waarin ik werkte soms niet eens een raam hadden. Hoe kun je verwachten dat iemand zich kwetsbaar opstelt in zo’n afgesloten ruimte?” In 2022 ruilt ze haar spreekkamer in voor het bos en de duinen en volgt ze een opleiding tot buitenpsycholoog. “Buiten verandert alles. Zelfs regen kan helpen: het geluid verstilt en vertraagt, en het biedt een krachtige metafoor. Hoe ga je om met ongemak?”
Uitgelichte quote
Als mensen eenmaal loskomen, volgt er vaak een doorbraak
Fotograaf: Gabriela Hengeveld
Buitenpsycholoog Maaike Zuidgeest: "De natuur biedt een veilige, helende omgeving waar je spanning kunt loslaten." Fotograaf: Gabriela Hengeveld
Aarden en loslaten
Maaike begint haar sessies meestal met een eenvoudige uitnodiging: “Loop een paar stappen. Voel hoe je voeten het pad raken. Wat zie je om je heen? Hoe voelt je lichaam vandaag?” Het lijkt simpel, maar deze kleine handeling helpt mensen om te ‘landen’, zowel fysiek als mentaal, legt ze uit.
Volgens Maaike heeft dit alles te maken met hoe stress en emoties zich in ons lichaam vastzetten. “Ons lijf slaat mentale spanning op, en hoe meer spanning je ervaart, hoe sterker je dat fysiek voelt. De natuur biedt een veilige, helende omgeving waarin je die spanning kunt loslaten. Soms doen we dat letterlijk: ik neem mensen dan mee naar een plek met veel dode takken en laat ze die kapotslaan op de grond. Of we duwen samen tegen een boom terwijl we stampen met onze voeten. In het begin voelt dat soms wat onwennig, maar als mensen eenmaal loskomen, volgt er vaak een doorbraak: huilen, schreeuwen, lachen, of een inzicht dat hen verder brengt.”
Uitgelichte quote
De natuur geeft mensen het gevoel dat ze gedragen worden, simpelweg omdat het hun oeromgeving is
Buitenpsycholoog Maaike Zuidgeest: “In de natuur dalen onze stresshormonen, terwijl de hormonen die voor een gelukzalig gevoel zorgen juist toenemen." Fotograaf: Gabriela Hengeveld
Fotograaf: Gabriela Hengeveld
De natuur als spiegel
“Iemand zei laatst: ‘Ik voel me als die boom daar, helemaal overwoekerd door klimop. Het lijkt alsof ik vastzit en geen kant meer op kan.’ Zulke beelden helpen om gevoelens te benoemen, maar ook om troost te vinden,” vertelt Maaike. “Soms is het al genoeg om tegen een stevige boom aan te leunen en even helemaal niks te hoeven. De natuur geeft mensen het gevoel dat ze gedragen worden, simpelweg omdat het onze oeromgeving is. Hier komen we vandaan, en daarom voelen we ons er veilig en thuis.”
Naast mentale voordelen heeft tijd doorbrengen in de natuur ook een positief lichamelijk effect, bevestigt wetenschappelijk onderzoek. “Het verlaagt onze bloeddruk en zorgt ervoor dat onze stresshormonen dalen, terwijl de hormonen die voor een gelukzalig gevoel en ontspanning zorgen juist toenemen”, legt Maaike uit. “Maar zelfs iets eenvoudigs als een ziekenhuisbed met uitzicht op groen kan de hersteltijd al versnellen.”
Uitgelichte quote
Gewoon weer buiten met je handen werken: ook daar zit die vertraging in die we zo hard nodig hebben
Fotograaf: Gabriela Hengeveld
Groene GGZ
Om ervoor te zorgen dat meer mensen deze voordelen kunnen ervaren, draagt Maaike bij aan de Groene GGZ: een groeiende beweging van zorgprofessionals die pleiten voor meer natuur in de zorg, bijvoorbeeld door de terreinen van GGZ-instellingen te vergroenen en medewerkers te leren hoe ze hun sessies buiten kunnen geven. Maaike: “Het mooie is dat dit niet alleen voordelen heeft voor cliënten, maar ook voor zorgverleners. Met hun enorme werkdruk kunnen zij de helende kracht van de natuur goed gebruiken.”
Als Maaike mag dromen, is de mentale gezondheidszorg over tien jaar ook een stuk holistischer. “Laten we ervoor zorgen dat kinderen op de basisschool al leren hoe ze hun zenuwstelsel kunnen kalmeren en hoe ze hun emoties kunnen uiten, nog voordat ze spanningsklachten ervaren”, zegt ze. “Regeneratieve boerderijen zijn ook perfecte plekken waar mensen weer in verbinding kunnen komen met zichzelf en het leven om hen heen. Gewoon weer buiten met je handen werken: ook daar zit die vertraging in die we zo hard nodig hebben.”
“Zodra je ziet hoe helend de natuur kan zijn, wil je er beter voor zorgen”, zegt Maaike. “Dat is misschien wel het mooiste bijeffect van mijn werk: het draagt bij aan een wereld waarin we weer in balans komen, met onszelf, elkaar, en de Aarde.”
Meer weten over de relatie tussen natuur en onze gezondheid? Lees ook ons interview met orthomoleculair en natuurgeneeskundig therapeut Rineke Dijkinga.
