Maud Kosterman &
Felix Hees
Activiteiten:Regeneratieve boerderij
Initiatiefnemer:Maud Kosterman & Felix Hees
Start:2022
Plaats:Wijk bij Duurstede

Introductie
Aan het einde van een doodlopende weg, bovenop een terp die zo’n zes meter boven het landschap uittorent, vind je Telers van de Put: een gemengde regeneratieve boerderij met een groentetuin, fruitbomen, kippen, koeien en varkens. Op de vijf hectare willen Maud Kosterman en Felix Hees laten zien dat landbouw anders kan: “Het leven is hier geëxplodeerd, in elke hand grond tel je gegarandeerd vijf tot tien wormen.”

“Sinds dat ik een jaar of vier was, runnen mijn ouders hier een kleinschalig fruitteeltbedrijf dat ze van mijn opa en oma hebben overgenomen. Die zijn hier in de jaren ’50 begonnen met een rozenbottel-kwekerij”, vertelt Felix Hees, die is geboren en getogen op het land van Telers van de Put. “Van kleins af aan was ik altijd al geïnteresseerd in het agrarische, alleen vond ik de melkkoeien van de buurman boeiender. Vandaar dat ik melkveehouderij ben gaan studeren.”
Naarmate hij langer in de sector werkt, vraagt hij zich echter steeds vaker af of we nog wel op de goede weg zijn: met de landbouw wereldwijd, maar ook in Nederland. Zijn vriendin Maud Kosterman, die een soortgelijke achtergrond heeft, deelt zijn twijfels. “In 2021 hebben we daarom ons businessplan geschreven en in januari 2022 zijn we hier gestart.”
De grond waarop de telers wonen en werken, bevindt zich op een verhoging: een terp die zo’n zes meter boven het maaiveld uitsteekt. “Die grond komt uit het Amsterdam-Rijnkanaal, dat in de jaren ’30 is gegraven en die grond moesten ze ergens kwijt”, legt Felix uit. Alhoewel de jonge boeren nog middenin de opstartfase van hun bedrijf zitten, is er de afgelopen jaren veel gebeurd. Zo hebben ze een groentetuin aangelegd van ruim 1.500 vierkante meter met zo’n 60 verschillende soorten gewassen, waarin bijna niet wordt gegraven om het bodemleven zo min mogelijk te verstoren. Maud: “Daaruit eten inmiddels wekelijks zo’n 80 lokale bewoners en de gasten van restaurant Lutum.”
Holistische begrazing
Verder lopen er op het land een aantal Brandrode runderen rond: Oudhollandse dubbeldoelkoeien die het goed doen op kruidenrijk gras, waardoor ze niet hoeven te worden bijgevoerd. Om de bodem gezond te houden, kiezen Maud en Felix voor holistische begrazing. “Dat betekent dat we de koeien om de zoveel tijd verplaatsen naar een nieuw stukje weide, zodat de bodem de tijd krijgt om de mest op te nemen en te herstellen”, legt Maud uit. De kippen, die voor eieren zorgen, lopen vervolgens achter de koeien aan om hun mest te verspreiden. Ook scharrelen ze regelmatig door de rozenbotteltuin van Felix zijn ouders, die zich nog steeds op het terrein bevindt. Maud: “Het zijn daardoor echt supergezonde kippen die alles kunnen eten wat ze willen. Dat proef je in de eieren.”
Uitgelichte quote
In elke hand grond tel je gegarandeerd vijf tot tien wormen


Biodiversiteit
“We hebben het geluk gehad dat mijn ouders hier altijd op biologische wijze hebben gewerkt”, deelt Felix. “Het grasland dat we nu gebruiken voor onze koeien is bijvoorbeeld verhuurd geweest aan een biologische veehouder en in de rozenbotteltuin hebben ze door de jaren heen oude fruitrassen geplant, zoals kweeperen en mispels, maar ook kersen, pruimen, appels, hazelaars en walnoten. Stiekem is het dus een soort voedselbos geworden, waar allerlei dieren – waaronder lokale vogels – nu van genieten.”
Ook in de groentetuin is het leven geëxplodeerd, ziet Maud: “In elke hand grond tel je gegarandeerd vijf tot tien wormen.” Verder zoemt het er van de wilde bijen en zitten er in de vijver – die de telers vlak naast de groentetuin hebben aangelegd – honderden kikkers. “Maar het meest trots zijn we op de steenuilen die dit jaar zijn gearriveerd”, deelt Felix. “Voor hen hebben we vorig jaar een kast laten ophangen en sinds dit weekend weten we dat daar een paartje is ingetrokken.”
“Dat is waar regeneratieve landbouw voor mij om draait”, gaat Felix verder, “dat je probeert om met de natuur mee te denken en zo je omgeving verbetert. Zodat de generatie na ons hier op een goede manier verder kan en je het land beter achterlaat dan je het aantrof.” Vertrouwen durven hebben in de natuur is daar onlosmakelijk mee verbonden, voelt Maud. “Het is zo makkelijk om in paniek te raken en te denken: oh, nu krijgen we weer een koudere week. Of: jeetje, die regenbui van vanmiddag, en al die slakken… Je kan daardoor heel snel in je hoofd gaan zitten, maar dat heeft helemaal geen zin. Het is geven en nemen, en de natuur bepaalt sowieso.”
Uitgelichte quote
De eerste bloemen van het seizoen, de eerste keer dat je de vleermuis weer ziet verschijnen: dat is onze rijkdom


Echte rijkdom
Ondanks dat alle oogstaandelen voor het komend seizoen zijn uitverkocht en ook de vleespakketten goed lopen, blijven voldoende tijd en geld voor Maud en Felix de grootste uitdaging. “En dan hebben wij nog het voordeel dat we de grond redelijk goedkoop van mijn ouders kunnen pachten”, zegt Felix. Naast consumenten die hun boodschappen vaker bij regeneratieve boeren en tuinders zouden kunnen doen, moet er ook op het gebied van regelgeving iets gebeuren, vinden ze. “Bijvoorbeeld dat je als regeneratieve boer betaald wordt voor de ecosysteemdiensten die je levert, in plaats van dat je er enkel een onkostenvergoeding voor ontvangt.”
“Wanneer je ’s morgens naar buiten gaat en het is nog een beetje vochtig, en je ziet de zon langzaam opkomen en je hoort de merels fluiten, dat zijn de momenten waarvoor je het doet”, deelt Felix. “Of je stopt je neus in de bloesem van een appel en denkt: dit is zo lekker, dit kan je niet kopen, dit moet je gewoon meemaken”, aldus Maud. “De eerste bloemen van het seizoen, de eerste keer dat je de vleermuis weer ziet verschijnen, de eerste warme dagen: je wordt de hele tijd beloond. Dat is onze rijkdom.”
Meer verhalen over boeren en tuinders die laten zien dat het anders kan? Volg ons op LinkedIn en Instagram, dan mis je niks.
