Geert van der Veer
Activiteiten:Opstarten coöperatieve boerderijen
Initiatiefnemer:Geert van der Veer
Start:2016
Plaats:Overal in Nederland
Introductie
Zolang gemiddeld slechts 10 procent van de supermarktprijs bij boeren terechtkomt, zal regeneratieve landbouw nooit de norm worden, stelt Geert van der Veer. Daarom zet hij – onder andere met Herenboeren – in op de korte keten, zonder dure tussenschakels, zodat boer en burger elkaar weer ontmoeten. “Volgens mij is het tijdperk van consumentisme over. We moeten weer onderdeel worden van de boerderij.”
Fotograaf: Gabriela Hengeveld
“Als je in de supermarkt een kool koopt en daar zit een beetje zand in, of een rups, dan ren je linea direct naar de supermarktmanager. Bij Herenboeren zie ik mensen met diezelfde kool, waar soms ook een beetje zand in zit, of een rups, met een brede glimlach van het erf komen en ze vinden het prachtig”, vertelt oprichter Geert van der Veer. “Inmiddels hebben we ruim 9.000 mensen aan 21 herenboerderijen verbonden.”
“Om een herenboerderij te realiseren leggen zo’n 200 huishoudens ieder 2.000 euro in. Van dat geld doen we – op twintig hectare pachtgrond – alle investeringen die nodig zijn om de boerderij up en running te krijgen”, legt Geert uit. De boer nemen ze in loondienst: “Al onze boerderijen zijn natuurinclusief en gifvrij. Vanaf daar zetten ze stappen richting het punt waarop ze volledig circulair zijn. Dat betekent dat je alle kringlopen gaat sluiten, van energie en water tot mest en zaailingen.”
Uitgelichte quote
Al onze boerderijen zijn natuurinclusief en gifvrij
Burgers als mede-eigenaar
De huishoudens die geld inleggen (een investering die ze terugkrijgen als ze besluiten te stoppen) zijn mede-eigenaar van de boerderij en beslissen samen met de boer wat er op het bedrijf gebeurt. Voor zo’n vijftien euro per persoon kunnen ze wekelijks een voedselpakket op de boerderij ophalen. “Juist die inbedding in de gemeenschap – in combinatie met de natuurinclusieve landbouwmethoden én het kloppende economische model – maakt Herenboeren voor mij regeneratief”, zegt Geert. “Zonder die sociale en economische gedragenheid blijft het een ecologisch hobbyproject.”
In 2016 zet Geert zelf de allereerste Herenboerderij op, in Boxtel. Na een klein jaar gaat hij op zoek naar een opvolger, omdat de organisatie begint te groeien. “Dat was knap lastig, aangezien boeren het maar een raar concept vonden. Want als je in loondienst gaat, ben je dan nog wel écht boer?”, vertelt hij. Inmiddels krijgt Herenboeren voor iedere nieuwe vacature tientallen sollicitaties – veelal van jonge boeren die net van de biodynamische landbouwschool Warmonderhof afkomen. “Ik snap ze wel”, zegt Geert. “Geen financiële stress, regeneratief te werk kunnen gaan én produceren voor een betrokken groep leden, in plaats van de anonieme markt.”
Fotograaf: Gabriela Hengeveld
7.000 hectare
“We hebben bij Herenboeren vanaf het begin gezegd: we willen alle Nederlanders bij hun voedselproductie betrekken, maar laten we met één procent beginnen. Daarvoor hebben we 350 herenboerderijen nodig, want per boerderij bereik je 200 deelnemende huishoudens, keer 350, dat zijn ongeveer 175.000 mensen”, rekent Geert voor. “Dit doel gaan we voor 2030 nog bereiken. Dan beslaan alle Herenboerderijen samen 7.000 hectare landbouwgrond. De rest moeten we als regeneratieve beweging met elkaar doen.”
“Het is op zand anders boeren dan op klei of op veen. En in Rotterdam zijn de omstandigheden ook heel anders dan in Groningen”, legt Geert uit. Om vanuit de lokale context van een plek de regeneratieve landbouwtransitie te voeden, is hij gestart met de Plaatsen. “Het idee is om overal in Nederland ‘plaatsen’ te ontwikkelen waar boeren, burgers, wetenschappers en kunstenaars lokale kennis kunnen delen en samen kunnen werken aan de regeneratieve landbouwtransitie in hun regio.”
De allereerste ‘plaats’ is inmiddels geland, op De Kleine Aarde in Boxtel. Maar de volgende vijf locaties staan ook al in de steigers. “Het doel is om op 600.000 hectare landbouwgrond de bodem centraal stellen”, vertelt Geert, “simpelweg door van boer tot boer, erf tot erf en bedrijf tot bedrijf te gaan. Ik geloof echt dat je op die manier een verschil kunt maken.”
Uitgelichte quote
Iemand vertelde me laatst dat hij vanwege Herenboeren naar een duurzame baan is geswitcht
Groen paard van Troje
“Laatst kwam één van de leden van Herenboeren naar me toe, die vertelde dat hij naar een duurzame baan was geswitcht vanwege zijn betrokkenheid bij de boerderij”, deelt Geert. “Die impact is – naast alle appels, peren, courgettes en eieren – ook de oogst van Herenboeren. Zodra we betrokken raken bij voedselproductie, halen we een soort groen paard van Troje naar binnen.”
Naast Herenboeren en De Plaatsen heeft Geert ook stichting Aardpeer (die zich buigt over het grondvraagstuk), Caring Farmers (een netwerk van natuurinclusieve boeren) en de Boerenraad (die zich focust op passende wet- en regelgeving) mede-opgericht. Je kunt je bij al deze organisaties – en vele anderen – aansluiten en zo direct bijdragen aan een gezonder voedselsysteem.
Zo kom je in actie:
– Doe je boodschappen direct bij een regeneratieve boer. Op onze kaart vind je een boerderij bij jou in de buurt
– Word lid van een Herenboerderij of start je eigen Herenboerderij. Je kunt natuurlijk ook een seizoen lang een groentepakket afnemen van een andere regeneratieve CSA-boerderij, zoals Bodemzicht of Erve Kiekebos
– Maak letterlijk en figuurlijk ruimte voor regeneratieve landbouw door via stichting Aardpeer, Lenteland of Land van Ons vierkante meters te kopen. Die worden vervolgens vrij gemaakt uit de economie en beschikbaar gesteld aan regeneratieve boeren die anders geen plek kunnen vinden. Je kan ze ook aan iemand cadeau geven!
– Ga je toch naar de supermarkt? Kies dan waar mogelijk voor biologische of biodynamische (en dus gifvrije) voeding
Meer verhalen van regeneratieve pioniers vind je op deze pagina. En vergeet ons niet te volgen op LinkedIn en Instagram, dan mis je niks!
Oorspronkelijk gepubliceerd op 14 december 2022. Laatste update: 5 november 2024.
